Depozyt Pamięci: Zapraszamy. 365 dni w roku
W ramach cyklu Depozyt Pamięci w holu Muzeum Podgórza zawisły pamiątki po istniejącej do lutego 2022 r. wypożyczalni płyt DVD Video-Film przy ulicy Kalwaryjskiej, jednej z ostatnich na Podgórzu—i w Krakowie w ogóle.
Wypożyczalnia płyt DVD, do której zapisałam się w październiku 2009 roku była otwarta zawsze, od około południa do 22.00. „Zapraszamy 365 dni w roku” – można było przeczytać na drzwiach wejściowych i stronie internetowej. „A w roku przestępnym 366 dni” – dodawał pan Jan Jeż, twórca i właściciel wypożyczalni od roku 1991. Trzydzieści jeden lat codzienności splecionej z filmową pasją w lokalu przy ul. Kalwaryjskiej 20. W lutym 2022 wszystko się zmieniło. Nowa sytuacja ekonomiczna wymusiła decyzję o wyprzedaży filmów. Podjęcie decyzji o sprzedaży pierwszego filmu było równoznaczne z postanowieniem o powolnym zakończeniu działalności. Bardzo ciężko było pożegnać się z pierwszym fragmentem kolekcji tak skrupulatnie gromadzonej przez trzy dekady… – opowiada kuratorka wystawy Agnieszka Wanicka.
Dzięki Depozytowi Pamięci do Muzeum Podgórza trafiają skrawki odchodzącej do przeszłości wypożyczalni. Jak opowiedzieć historię tego miejsca? Materialność przedmiotów pokazywanych w muzeum sprowadza ten świat – dla mnie tak żywy i lubiany – do zaledwie kilku rzeczy: numerków i haczyków, okładek pierwszych kaset video, szyldów, kart klientów i przykładów wszystkich nośników filmowych od kaset video po płyty 3D i 4K. A także dokumentacji fotograficznej. Co bym chciała, żeby zostało zapamiętane? Wszystko to, czego nie da się pokazać, co jest pomiędzy. Pomiędzy namysłem, który film i dlaczego warto oglądnąć, przeglądnięciem strony internetowej (z filmami podzielonymi na ponad pięćdziesiąt kategorii, gdzie zawsze coś nowego odkrywałam), spacerem z podgórskimi pejzażami w tle, wejściem w jakże charakterystyczny dla dzielnicy pasaż, rozmową z panem Janem, czasem jego żoną Bożeną o życiu, filmach, aktorach, aktorkach, o Podgórzu. Pan Jan widział większość filmów, które wypożyczałam i zawsze dzielił się ciekawymi uwagami. Jeszcze przeglądnięcie półki z „Nowościami” i ulubionymi działami, gdzie zawsze znajdowało się coś, co warto było zobaczyć. Dzięki abonamentowi można było pożyczać wiele filmów na tydzień. Wreszcie wybierało się numerek i otrzymywało się filmy w małych kwadratowych pudełkach z okładkami, które brało się do domu, planując seans filmowy. To także najważniejsza „szkoła filmowa”. Sceny z filmów przeplatają się u mnie z podgórskimi pejzażami. Wałkonie Felliniego pogwizdując, szwendają się wokół Rynku Podgórskiego, Toshiro Mifune jako detektyw Murakami w Zbłąkanym psie Kurosawy tropi złodzieja broni w podgórskich zaułkach, a Elsa, przebiegając przez zamarzającą Wisłę, przemienia prawobrzeżną dzielnicę w Krainę lodu.
