Pięć wieków ceramiki bolesławieckiej

Bilety
Adres Rynek 50, Wrocław
Wstęp 10–30 zł
Zespół kuratorski Magdalena Szmida-Półbratek

Wystawa obejmuje ponad 70 naczyń, z czego najstarsze to butla pochodząca z 1635 roku, będąca jednocześnie jednym z najstarszych wyrobów garncarni bolesławieckiej w Polsce.


Ceramika bolesławiecka, którą dzięki unikalnemu wzornictwu trudno pomylić z jakąkolwiek inną, może poszczycić się bogatą kilkusetletnią historią. Kompleksowa produkcja kamionki, możliwa była dzięki znajdującym się w okolicy złożom glinki oraz skaleni. Najstarsza bolesławiecka garncarnia funkcjonowała od XVI do połowy XVII wieku, tworząc piękne, choć różne od współcześnie nam znanych naczynia, figurki czy piece kaflowe, które pokrywane były następnie różnego rodzaju oraz koloru szkliwami. Już na przełomie XVII i XVIII wieku wykształcił się pierwszy oryginalny styl bolesławieckiej kamionki. W tamtych czasach produkowano najczęściej dzbany i kufle, które w procesie zdobienia pokrywano brązowym szkliwem ziemnym oraz białymi motywami ozdobnymi. Dodatkowo dawna ceramika bolesławiecka – zarówno dzbany, jak i kufle – otrzymywała cynową oprawę.

W XIX wieku w mieście istniało już ponad 15 garncarni. Jakość oferowanych wyrobów była na najwyższym europejskim poziomie, czego wyraźnym potwierdzeniem był fakt, że ich główny producent J. G. Altman uzyskał w 1844 złoty medal na wystawie w Londynie. Do 1850 r. produkowano metodą rzemieślniczą. W drugiej połowie XIX wieku następuje uprzemysłowienie produkcji i stopniowa przemiana stylu produkowanych naczyń — garncarze rezygnują z brązowego szkliwa skaleniowego na rzecz glinki, wypalającej się na biały kolor. Rozpoczyna się produkcja nowego typ wyrobów, obecnie uważanych za wizytówkę Bolesławca. To naczynia z białym szkliwem, na które nanoszone są drobne, kolorowe motywy.

To właśnie ta szczególna metoda ozdabiania wyprodukowanych przedmiotów nadaje im niepowtarzalność: charakterystyczne wzory gałązek, ptaków, kwiatów czy innych znaków graficznych nakładane były na naczynia ręcznie za pomocą specjalnych stempli. Niewielkie motywy pokrywają najczęściej całą powierzchnię naczynia. W ten sposób narodziła się zupełnie nowa technika ozdabiania przedmiotów — tzw. stempelkowa. Tak więc współczesna produkcja nie jest nowością a kontynuacją ceramicznych tradycji miasta. I choć w zakresie produkcji, jak i dekoracji z pewnością przeżyła ogromną rewolucję technologiczną, to jeśli chodzi o charakterystyczne wzornictwo, producenci pozostają mu wierni, czerpiąc inspirację dawnych wzorów. Ręcznie formowane bogato zdobione naczynia czy figurki, zastawy i inne przedmioty codziennego użytku są nadal podstawą produkcji obecnych zakładów ceramicznych. Niedzisiejsza w swym wyrazie, za to jak najbardziej współczesna w funkcjonalności ceramika jest piękną alternatywą dla minimalistycznych masowo produkowanych artykułów.

Więcej wydarzeń w tym miejscu

Galeria Sławnych Wrocławian Wrocław, Stary Ratusz – Muzeum Sztuki Mieszczańskiej Stała Galeria Sławnych Wrocławian

© 2024 GoOut